2. El Motosiklet ve Otomobil Alırken Nelere Dikkat Edilmeli
2. El motosiklet veya otomobil satın almak istiyorsanız ve deneyimli değilseniz olumsuz sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Yıllarca otomobil ve motosiklet alım satımı yapıp otomobil ve motosiklete modifiye yapan, birçok film ve dizide motosikletiyle dublör oyunculuk yapan ve hayatında hiç kaza yapmamış, ceza yazdırmamış profesyonel sürücü editörümüzün makalesini sizler için paylaşıyoruz.
2. El araç satın almak isteyen ve deneyimsiz kişilerin ilk yaptığı hata; ”hasar kaydı sorgulama”
Sms ile plakayı gönderdiniz ve size bu plakaya ait aracın hasar kaydı yoktur yazısı geldi. Peki sizce gerçekten bu araçta hasar yok mu?
Bence olabilir. Dikkat edin var demiyorum olabilir diyorum. Neden olabilir. Sürücünün aşağıdaki ihtimalleri yaşadığını düşünelim
1- Sürücü alkol veya uyuşturucu madde etkisinde iken kazaya karıştı, ve hasar verdiği araç sahiplerine hasar bedellerini cebinden ödedi. Sigorta tutanağı düzenleselerdi sürücü belgesi 6 ay ile 5 yıl arasında kendisinden alınacaktı. Bu riski göze almamak için kendi hasarını cebinden karşılayıp, kazaya karışan diğer araçların masraflarını da cebinden karşılayabilir. Bu durumda araç yetkili serviste değil, herhangi bir tamirhanede tamir edilip yeniden trafiğe çıkarılabilir. Ve sorgulamada hasar kaydı görünmez. Çünkü ortada hasarı karşılayan bir sigorta şirketi yok
2- Sürücünün sürücü belgesi yok, bu sebeple ağır bir ceza ödememek için kazadaki hasarı yine üst maddede anlattığım şekilde cebinden karşıladı ve trafik siciline herhangi bir ceza işlenmesini engelledi. Bu durumda kazaya karışan araçta hasar kaydı görünmez, ama kazada arabanın neresi zarar gördü, ne kadar masraf yapıldı bunu da sürücü ve tamirciden başka kimse bilemez.
3- Sürücü kaza sonrası aracı bırakıp kaçtı, dolayısıyla tutanak tutulmadı. Araç emniyet otoparkına çekildi ve daha sonra ruhsat sahibi sadece olay yerini terk etme cezasını ödeyerek aracını otoparktan hasarlı şekilde teslim aldı, Sonrasında mağdur taraf mahkemeye başvurdu, uzlaştırma memurları bu sürecin çok zaman alacağını belirterek araç sahibi ile sizi uzlaştıralım, hasarınız bugün içinde karşılansın dediler. Mağdur taraf %90 bunu kabul eder ve yine ortada hasarı karşılayan bir sigorta şirketi olmaz fakat hasar karşılanır. Bu durumda aracın plakasında hasar kaydı sorgulaması yaptığınızda hasar kayıtsız olarak sonuçlanır.
4-Araç karıştığı kazada duvara çarpma, ağaca çarpma, şarampole yuvarlanma gibi bir durum yaşadıysa ve ful kasko değil sadece zorunlu trafik sigortası varsa, zorunlu sigorta bu durumları karşılamaz. Sadece ful kasko karşılar. Eğer araç ful kaskolu değil ise yine aynı şekilde araç sahibi hasarı cebinden karşılar ve hasar kaydı görünmez. Hasar nereden alındı, hangi parçalar tamir gördü veya değişti bunu bilemezsiniz.
5- Kazaya karıştığı araçta ufak bir hasar da olsa sigorta tutanağı düzenlemek istemeyen sürücüler de olabiliyor. Sebebi; aracımı satarken 3.000 lira hasar kayıtlı olarak görünmesin, ben 3.000 lirayı cebimden öderim yeter ki arabam satışa sunulurken hasar kayıtsız olarak görünsün.
Yukarıda belirttiğim 5 madde, gerçekte hasarlı olup sorgulamada hasarsız sonucu verilen araçlar için geçerlidir. Aşağıda paylaşacağım maddeler ise, gerçekte hafif hasarlı olup, sorgulamada ağır hasar kaydı vardır şeklinde yanıtlanan durumlar içindir.
Daha önce kullandığı aracı hasar kaydını karşılatamayacak yerlere çarparak deforme eden bir kullanıcı, mesela otomobilin sol çamurluğunu duvara sürttü ufak bir çizik var, sağ tekeri kaldırıma çarptı jant yamuldu, motor kaputunda çizilme var, aynaları kırık ve buna benzer birden fazla hasar mevcut. Bu sürücünün haklı olduğu durumda bir kazaya karıştığını düşünelim. Örneğin tek yön yolda yol hakkı kendisine ait olarak seyir halinde. Bu esnada karşıdan ters yönden gelen bir araç görüp bilerek ve kontrollü şekilde bu araca çarpabilir. Ve kendini haklı çıkararak aracında bir yıl boyunca biriktirdiği ufak hasarları sanki o anki kazada meydana gelmiş gibi tutanağa işleyerek karşı taraf sürücüye ait olan sigorta şirketinden talep edebilir. Talep eder ve %100 haklı bulunur. Bu durumda ufak bir çarpışmada aslında araca çok fazla zarar gelmemiştir. Fakat bu fırsatçılığı kullanan sürücü aracının tüm hasarlarını serviste yaptırıp karşı tarafın sigorta şirketinden hasar tazmini talebinde bulunacağı için, 100 bin lira değerinde bir otomobil olduğunu düşünürsek 15 bin lira hasar kayıtlı olarak sigorta kayıtlarına geçebilir. Ve siz alıcı olarak bu aracın plakasını sorguladığınızda karşınıza 15 bin lira hasar kayıtlı yanıtı gelir fakat endişe edilecek kadar ciddi bir durum söz konusu değildir, aracın eski sahibi aracını yenilemek için ve masrafa girmeden tüm kozmetik görünümünü ücretsiz yaptırmak için bu yola başvurmuş olabilir.
İşte asıl kilit nokta burada.
Hasar kaydı görünüyorsa gerçekten hasarlı mı? Hasar kayıtsız görünüyorsa gerçekten hasarsız mı?
Motor sisteminden başlayalım
İkinci el olarak satın almaya gittiğiniz motorlu aracı önce çalıştırın 7 dakika ile 10 dakika arasında çalışır durumda kalsın (motosiklet ve otomobiller için geçerlidir, dizel kamyonlarda yanıltıcı sonuç verebilir
Çalışır durumda olan aracın egzoz çıkışını beyaz bir peçete ile 20 saniye kapatın. Sonra peçetenin rengine bakın. Renginde siyahlaşma yok ise, peçete yeni bir peçete gibi beyaz renkte ise
Motorunda yağ yakma yoktur
Motorunda üfürme (yağ püskürtme) yoktur
Yakmadan yakıtı egzoza atma sorunu yoktur
Pistonlar ve yatak ekipmanı işlevleri kusursuzdur
Bu durumda aracın motor ve conta sorunu olmadığını söyleyebiliriz
Eğer ki peçetede siyahlaşma ve nemli bir yeşilimsi siyah akıntı meydana geldiyse,
Motorda yağ yakma olabilir,
Üfürme (rektifiye gerekliliği) olabilir
Yakıtı tam yakmadan dışa atma (gereksiz yakıt masrafına sebep olabilecek problem) olabilir
Bu durumda eğer daha önce araç yağ takviyesi yapmış deneyime sahip iseniz, araç çalışır durumda iken yağ doldurulan motor üst kapak vanasını açınız. Vananın üzerine beyaz bir kağıt ile kapağı kapatıyormuş gibi vana açık haznesini kapatınız. Bu kağıt yaklaşık 30 saniye orada durmalı. Eğer ki kağıtta yağ benekleri oluşmuş ise motor ömrü %60’lara kadar düşmüş olabilir. Bu durumdaki araç alınır mı? evet alınır ama eğer ki aracın fiyatı 100 bin lira ise 85 bin lira civarına alınmalıdır. Çünkü motorunun rektifiye yapılması gerekir.
Kaporta hasarlarını nasıl anlayabilirsiniz?
Arabayı bir oto yıkama merkezine götürün. Önce köpük ile fırçalayın ardından temiz suyu tek seferde hızlıca tutun. Aracın birçok yerinde su hızlıca akacak ve tertemiz kalacaktır. Suyun damlacıklar halinde kalıp rengi olduğundan biraz daha koyu gösterdiği alanlarda kaza sebebi ile macunlama ve boya işlemi vardır. Bu bölgeleri açabiliyorsanız (kapı veya bagaj ise) açıp iç kısmına bakın, döşemelerde oynama olup olmadığını kontrol edin. Eğer ki bu hasar arka kapılar veya bagajda ise çok endişelenmenize gerek yok. Fakat bu sorunu ön kapılar veya motor kaputunda gördüyseniz, bu aracı almak için birkaç kez daha düşünün. Çünkü önden darbeli araçlar tamir gördüğünde%100 eski kondisyonuna kavuşmaz. Zamanla durup durup farklı arızalar çıkarabilir.
Ayrıca kaporta hasar tespiti yapan pilli cihazlar var. Bu cihazları da arabanın etrafında gezdirerek kaportasında boya veya macun kullanılıp kullanılmadığına dair bilgiyi anında görebilirsiniz.
Alacağınız araba coupe değil 5 kapı ise, kesinlikle kapı direklerine içten ve dıştan bakın. Kapı direklerinde kaynak veya ilave boya izi var ise aracın daha önce takla atmış olma ihtimali vardır.
Tavanı boyalı bir araba ise kesinlikle almayın veya %60 fiyatına alın. Bir aracın tavanı genellikle takla atınca boya ihtiyacı duyar. Satarken size temizlik amacıyla boyandı da diyebilirler. Ama hiçbir bilinçli kullanıcı, tavan durduğu yerde çürüse dahi temizlik amacı ile tavanını boyamaz.
Çünkü tavanı boyalı bir araba alıcıda daima takla atmış araba hissi uyandırır.